Προστασία της Εργαζόμενης Μητέρας
- Γενικά - Προϋποθέσεις
Η συμπληρωματική παροχή μητρότητας καταβάλλεται σε ασφαλισμένες του e-ΕΦΚΑ (τ. ΙΚΑ - ΕΤΑΜ) με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου (παροχή εξαρτημένης εργασίας).
Η παροχή καταβάλλεται ύστερα από τον τοκετό, εφόσον συντρέχουν δύο προϋποθέσεις:
- ενεργός εργασιακή σχέση κατά την έναρξη της άδειας κυοφορίας,
- είσπραξη επιδόματος από τον e-ΕΦΚΑ (τ. ΙΚΑ - ΕΤΑΜ) για την αποχή από την εργασία λόγω κυοφορίας και λοχείας,
- συμπλήρωση κατ' ελάχιστον 10ήμερης εργασίας στον εργοδότη μέχρι την έναρξη της άδειας κυοφορίας-λοχείας (Υπ' αριθ. 1820/36/17.07.2013 Απόφαση Δ.Σ.)
Δικαιούχοι είναι και οι τεκμαιρόμενες μητέρες του άρθρ. 1464 του ΑΚ, που αποκτούν τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, καθώς και οι εργαζόμενες που υιοθετούν τέκνο από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια και έως την ηλικία των οκτώ (8) ετών, στις οποίες καταβάλλονται οι αναλογούσες Συμπληρωματικές Παροχές Μητρότητας για το χρονικό διάστημα της άδειας λοχείας (9 εβδομάδες), εφόσον βρίσκονται σε ενεργό εργασιακή σχέση κατά την έναρξη της εν λόγω άδειας - στην περίπτωση των θετών μητέρων είναι απαραίτητη η ενεργός εργασιακή σχέση κατά την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια – και εφόσον έχουν εισπράξει το επίδομα μητρότητας από τον e-ΕΦΚΑ (τ. ΙΚΑ - ΕΤΑΜ) για την αποχή από την εργασία λόγω λοχείας.
Το ποσό είναι ίσο με τη διαφορά που προκύπτει εάν από τις αποδοχές που καταβάλλει ο εργοδότης κατά τον χρόνο έναρξης της άδειας κυοφορίας και λοχείας αφαιρεθεί το επίδομα που κατέβαλε ο e-ΕΦΚΑ (τ. ΙΚΑ ΕΤΑΜ) για το ίδιο χρονικό διάστημα.
- Διαδικασία και προθεσμία υποβολής της αίτησης – Παραλαβή απόφασης
Η σχετική αίτηση υποβάλλεται προς την υπηρεσία ΚΠΑ2 του τόπου κατοικίας της ενδιαφερόμενης εντός τριμήνου από την είσπραξη των επιδομάτων μητρότητας (κυοφορίας-λοχείας) από τον e-ΕΦΚΑ, μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της Δ.ΥΠ.Α. στον εξής σύνδεσμο: https://parentalbenefits.dypa.gov.gr/app/pbnf/r/opsm/esrv/login?sr=03
Η παραλαβή της απόφασης γίνεται είτε μέσω του ατομικού λογαριασμού στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες είτε από την αρμόδια Υπηρεσία της Δ.ΥΠ.Α.
- Δικαιολογητικά
- Απαραίτητα δικαιολογητικά για την επιδότηση
Απαραίτητα δικαιολογητικά για την επιδότηση είναι τα εξής:
- Βεβαίωση του e-ΕΦΚΑ (τ. ΙΚΑ - ΕΤΑΜ) για τη διάρκεια της επιδότησης, το ύψος του ημερησίου επιδόματος και του συνολικού καταβληθέντος ποσού των επιδομάτων κυοφορίας και λοχείας,
- Βεβαίωση εργοδότη (Υπόδειγμα 1ο ), (Υπόδειγμα 2ο ΤΕΚΜΑΙΡΟΜΕΝΗ-ΘΕΤΗ),
- Αντίγραφα αποφάσεων χορήγησης επιδόματος ασθενείας (εφόσον έχει χορηγηθεί) που αφορούν σε διάστημα για το ίδιο εργασιακό έτος,
- Άδεια διαμονής ή εργασίας στην περίπτωση πολιτών τρίτων χωρών.
Ειδικότερα, οι θετές μητέρες, πλέον των ανωτέρω δικαιολογητικών, θα πρέπει να υποβάλουν κατά περίπτωση και τα κάτωθι:
α) Βεβαίωση Τοποθέτησης Ανηλίκου σε Θετή Οικογένεια, εκδοθείσα από τον αρμόδιο φορέα εποπτείας της υιοθεσίας, μέσω της οποίας αποδεικνύεται η ημερομηνία ένταξης του θετού τέκνου στην οικογένεια,
ή
β) Συμβολαιογραφικό έγγραφο που έχει συναφθεί μεταξύ της θετής μητέρας με τον/τους φυσικό/-ούς γονέα/-είς του παιδιού, στις περιπτώσεις της φυσικής παράδοσης του παιδιού για φροντίδα και ανατροφή με σκοπό την υιοθεσία από τον/τους φυσικό/-ούς γονέα/-είς προς τη θετή μητέρα,
ή
γ) Αποδεικτικό της ημερομηνίας, κατά την οποία καθίσταται τελεσίδικη η δικαστική απόφαση που αναγνωρίζει αλλοδαπή απόφαση υιοθεσίας από τη θετή μητέρα.
- Απαραίτητα δικαιολογητικά για την επιδότηση
- Νομικό πλαίσιο
- Ν. 549/77
- Π.Δ. 776/77
- Π.Δ. 221/97
- Άρθ. 34 Ν. 4808/21
- Άρθ. 44 Ν.4997/22
- Μισθωτές
- Δικαιούχοι – Προϋποθέσεις
Η Ειδική Παροχή Προστασίας της Μητρότητας διάρκειας έως εννέα (9) μηνών καταβάλλεται στις μητέρες, φυσικές, τεκμαιρόμενες του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα και θετές, καθώς και στους δικαιούχους γονείς σε περίπτωση απόκτησης κοινού παιδιού από ομόφυλους συζύγους, όπως αυτοί καθορίζονται σε κοινή δήλωση των συζύγων προς τον εργοδότη ή τους εργοδότες τους, οι οποίες/-οι ασφαλίζονται στον e-ΕΦΚΑ και εργάζονται με σχέση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου, με πλήρη ή μερική απασχόληση, ή ως δικηγόροι με σύμβαση έμμισθης εντολής, υπό τις εξής προϋποθέσεις:
- η ενεργή εργασιακή σχέση εξαρτημένης εργασίας ή ενεργή σύμβαση έμμισθης εντολής κατά την έναρξη της άδειας μητρότητας (κυοφορίας-λοχείας) και της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας, καθώς και κατά τη διάρκεια των ανωτέρω αδειών α) στον ιδιωτικό τομέα, β) με συμβάσεις ή σχέσεις μέσω επιχείρησης προσωρινής απασχόλησης, του άρθρου 115 του ν. 4052/2012 (Α’ 41), ή γ) με σύμβαση με την Πολεμική Αεροπορία για απασχόληση στην Αμερικανική Ναυτική Ευκολία Σούδας,
- η λήψη παροχών μητρότητας (κυοφορίας – λοχείας ή μόνο λοχείας για τις περιπτώσεις των τεκμαιρόμενων & θετών μητέρων) από οποιονδήποτε ενταχθέντα στον e-ΕΦΚΑ Φορέα, Τομέα, Κλάδο ή Λογαριασμό ασφάλισης ή άλλο φορέα ασφάλισης ασθένειας εκτός e-ΕΦΚΑ μισθωτών ή μη μισθωτών, υπό την ιδιότητα της μισθωτής ή μη μισθωτής
- ειδικά για τους δικαιούχους γονείς ομόφυλους συζύγους (για τους οποίους επί του παρόντος δεν χορηγείται επίδομα μητρότητας από τους οικείους ασφαλιστικούς φορείς) να αποδεικνύεται από βεβαίωση του οικείου ασφαλιστικού φορέα ότι πληρούνται αναλόγως οι ασφαλιστικές προϋποθέσεις που θέτει ο e-ΕΦΚΑ ή ο άλλος φορέας ασφάλισης ασθένειας μισθωτών ή μη μισθωτών εκτός e-ΕΦΚΑ, για την καταβολή επιδόματος μητρότητας στις θετές μητέρες.
Σημειώνεται ότι οι ασφαλισμένες οι οποίες εξ αρχής από τη χορήγηση της ειδικής άδειας έχουν παράλληλα με τη μισθωτή/έμμισθη και μη μισθωτή ιδιότητα εντάσσονται στην οικεία παροχή με την ιδιότητα της μισθωτής ή έμμισθης, ανεξαρτήτως εάν έχουν λάβει παροχές μητρότητας ως μη μισθωτές από τον ασφαλιστικό τους φορέα.
Στους δικαιούχους της εν λόγω παροχής για το υπολειπόμενο διάστημα του 9μήνου συγκαταλέγονται και μισθωτές/-οί οι οποίες/-οι πριν από την ανάληψη της μισθωτής τους απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα απασχολούνταν στο Δημόσιο, εφόσον ελάμβαναν από τον φορέα τους την Ειδική άδεια & Παροχή σύμφωνα με το αρθρ. 36 του ν. 4808/2021, χωρίς να την έχουν εξαντλήσει, η εργασιακή τους σχέση με το Δημόσιο λύθηκε με οποιονδήποτε τρόπο και ανέλαβαν μισθωτή εργασία στον ιδιωτικό τομέα συνεχόμενα με την καθ’ οιονδήποτε τρόπο λήξη της σύμβασης εργασίας τους στο Δημόσιο.
Για περιπτώσεις τεκνοθεσίας από θετές μητέρες ή ομόφυλους συζύγους, το δικαίωμα στην επιδότηση θεμελιώνεται από την ένταξη παιδιού ηλικίας έως οκτώ (8) ετών στην οικογένεια, όπως αυτή αποδεικνύεται από τα δικαιολογητικά έγγραφα της κατωτέρω ενότητας.
- Έναρξη Ειδικής Άδειας & Παροχής - Σειρά προβλεπόμενων αδειών
Η ειδική άδεια & παροχή εκκινεί από την επομένη της λήξης:
- της άδειας μητρότητας (κυοφορίας - λοχείας) ή και
- της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας φροντίδας τέκνου (του συνόλου ή τμήματος αυτής), εφόσον γίνει χρήση της, ως ισχύει κάθε φορά, σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις ή τις ειδικότερες ευνοϊκότερες ρυθμίσεις που εφαρμόζονται σε κάθε κλάδο για τα θέματα αυτά, ή και
- του συνόλου ή τμήματος της ετήσιας κανονικής άδειας
Ειδικά για τις περιπτώσεις μισθωτών που έχουν λάβει παροχές μητρότητας ως μη μισθωτές, εάν η μισθωτή ιδιότητα έχει αποκτηθεί σε χρόνο που δεν έχουν ληφθεί οι ως άνω αναφερόμενες νόμιμες άδειες, τότε ως χρονικό σημείο αναφοράς για την έναρξη της ειδικής άδειας και παροχής προστασίας της μητρότητας λογίζεται η λήξη των εννέα (9) εβδομάδων μετά τον τοκετό. Επί παραδείγματι, για μισθωτή που έχει λάβει παροχές μητρότητας ως μη μισθωτή με ημερομηνία τοκετού την 05.07.2024 το διάστημα των εννέα (9) εβδομάδων μετά τον τοκετό λήγει στις 06.09.2024, άρα η ειδική άδεια και παροχή θα εκκινούν από την 07.09.2024, στην περίπτωση που δεν έχει μεσολαβήσει η χορήγηση άλλων νομίμων αδειών.
- Μεταβίβαση τμήματος της Ειδικής Άδειας & Παροχής Προστασίας της Μητρότητας στον πατέρα
Υπάρχει η δυνατότητα μεταβίβασης από τη μητέρα προς τον πατέρα του τέκνου τμήματος της οικείας άδειας & παροχής συνολικής διάρκειας έως επτά (7) ημερολογιακών μηνών, ανεξαρτήτως αν αυτός εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου ή είναι ελεύθερος επαγγελματίας ή αυτοαπασχολούμενος ή αγρότης, υπό τις προϋποθέσεις να είναι η ίδια η μητέρα δικαιούχος σύμφωνα με τα παραπάνω, χωρίς να απαιτείται να έχει κάνει χρήση τμήματος αυτής προηγουμένως.
Σημειώνεται ότι δεν ενδιαφέρει η σειρά που οι γονείς θα κάνουν χρήση της άδειας συμπληρωματικά μεταξύ τους, δηλαδή η μητέρα μπορεί να ασκήσει πρώτη τμήμα του ως άνω δικαιώματος και να μεταβιβάσει το υπόλοιπο στον πατέρα, αντιστρόφως ή να γίνουν περισσότερες από μία εναλλαγές με κοινές ως προς το περιεχόμενο υπεύθυνες δηλώσεις των γονέων.
- Διαδικασία και προθεσμία υποβολής της αίτησης – Παραλαβή απόφασης
Η δικαιούχος μητέρα μπορεί να υποβάλει σχετική αίτηση προς την αρμόδια Yπηρεσία ΚΠΑ2 της ΔΥΠΑ εντός αποκλειστικής προθεσμίας εξήντα (60) ημερών από τη λήξη της άδειας μητρότητας (κυοφορίας και λοχείας), ή της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας, εάν έχει χορηγηθεί, ή και της ετήσιας κανονικής άδειας.
Η υποβολή της αίτησης γίνεται μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της Δ.ΥΠ.Α. στον εξής σύνδεσμο: https://parentalbenefits.dypa.gov.gr/app/pbnf/r/opsm/esrv/login?sr=02
Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση μεταβίβασης από τη μητέρα τμήματος της άδειας/παροχής προς τον πατέρα, κατόπιν της αίτησης της ιδίας, υποβάλλεται αίτηση μέσω του ανωτέρω ηλεκτρονικού συνδέσμου και από τον πατέρα ο οποίος επιβεβαιώνει τα δηλωθέντα της μητέρας.
Η παραλαβή της απόφασης γίνεται είτε μέσω του ατομικού λογαριασμού στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες είτε από την αρμόδια Υπηρεσία της ΔΥΠΑ.
- Απαραίτητα στοιχεία/δικαιολογητικά για την επιδότηση
Απαραίτητα στοιχεία/δικαιολογητικά για την επιδότηση είναι τα εξής:
α)Άδεια Εργοδότη, η οποία δηλώνεται στην υποβαλλόμενη Βεβαίωση Εργοδότη (Υπόδειγμα 1_Μητέρα και Υπόδειγμα 2_Πατέρας σε περίπτωση μεταβίβασης). Σε περίπτωση τροποποίησης της αρχικής δήλωσης της μητέρας αναφορικά με τη μεταβίβαση ή μη του δικαιώματός της στον πατέρα, θα πρέπει να συνυποβάλλονται και από τους δύο γονείς (εφόσον και ο πατέρας είναι μισθωτός) τροποποιημένες Βεβαιώσεις Εργοδότη ως προς τα νέα διαστήματα της ειδικής άδειας που τους χορηγούνται).
β) i. για τις φυσικές, τεκμαιρόμενες και θετές μητέρες: η καταβολή επιδόματος μητρότητας (κυοφορίας – λοχείας ή μόνο λοχείας για τις περιπτώσεις των τεκμαιρόμενων μητέρων και υιοθεσίας) από οποιονδήποτε ενταχθέντα στον e-ΕΦΚΑ Φορέα, Τομέα, Κλάδο ή Λογαριασμό ασφάλισης μισθωτών ή μη μισθωτών ή από άλλο φορέα ασφάλισης ασθένειας μισθωτών ή μη μισθωτών εκτός e- ΕΦΚΑ, υπό την ιδιότητα της μισθωτής ή μη μισθωτής: για τους ασφαλισμένους σε φορείς εκτός e- ΕΦΚΑ προσκομίζεται αντίγραφο απόφασης επιδόματος Μητρότητας. Για τους ασφαλισμένους στον e-ΕΦΚΑ τα στοιχεία αντλούνται αυτεπάγγελτα μέσω διαλειτουργικότητας που έχει αναπτυχθεί για τον σκοπό αυτό. Σε περιπτώσεις, ωστόσο, που για οποιονδήποτε λόγο δεν είναι δυνατή η άντληση στοιχείων μέσω της διαλειτουργικότητας, υποβάλλεται αντίγραφο Απόφασης Επιδόματος Μητρότητας.
ii. για δικαιούχους γονείς ομόφυλους συζύγους: η δυνητική καταβολή επιδόματος μητρότητας (μέχρι την προσαρμογή των αρμόδιων φορέων στις διαδικασίες). Προς τούτο επισυνάπτεται βεβαίωση από τον ασφαλιστικό τους φορέα ότι πληρούν αναλόγως τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις για την καταβολή επιδόματος μητρότητας ως στις θετές μητέρες.
γ) για θετές μητέρες/θετούς δικαιούχους γονείς: απαιτείται υποχρεωτικά η επισύναψη ενός εκ των κάτωθι δικαιολογητικών τεκνοθεσίας:
i) Βεβαίωσης Τοποθέτησης Ανηλίκου σε Θετή Οικογένεια, εκδοθείσας από τον αρμόδιο φορέα εποπτείας της υιοθεσίας, μέσω της οποίας αποδεικνύεται η ημερομηνία ένταξης του θετού τέκνου στην οικογένεια, ή
ii) Συμβολαιογραφικού εγγράφου που έχει συναφθεί μεταξύ θετής μητέρας/θετού γονέα με τους φυσικούς γονείς του παιδιού, στις περιπτώσεις της φυσικής παράδοσης του παιδιού για φροντίδα και ανατροφή με σκοπό την υιοθεσία από τους φυσικούς γονείς προς τη θετή μητέρα/τον θετό γονέα, ή
iii) Αποδεικτικού της ημερομηνίας, κατά την οποία καθίσταται τελεσίδικη η δικαστική απόφαση που αναγνωρίζει αλλοδαπή απόφαση υιοθεσίας, ή
iiii) Τελεσίδικης δικαστικής απόφασης υιοθεσίας της ημεδαπής
δ) Στην περίπτωση ασφ/νων οι οποίες/-οι είχαν αρχικώς ασκήσει το δικαίωμα στην άδεια και την παροχή στον δημόσιο τομέα και αιτούνται τη συνέχιση της παροχής για το υπολειπόμενο διάστημα από τη ΔΥΠΑ, κατόπιν ανάληψης μισθωτής εργασίας (εξαρτημένης ή έμμισθης εντολής) στον ιδιωτικό τομέα: Απόφαση ή Βεβαίωση από τον οικείο Δημόσιο Φορέα όπου θα δηλώνεται το χρονικό διάστημα της άδειας κατά το οποίο πληρώθηκαν από αυτόν, ώστε να υπολογίζεται το υπολειπόμενο διάστημα της άδειας για το οποίο θα καταβάλει την παροχή η ΔΥΠΑ (Υπόδειγμα Βεβαίωσης για Δημόσιους Φορείς)
ε) Στην περίπτωση ασφαλισμένων με πλήρες ωράριο εργασίας μικρότερο των 40 ωρών την εβδομάδα: Σύμβαση εργασίας (Συλλογική ή ατομική αναλόγως) ή διαιτητική απόφαση στην οποία υπάγονται, προκειμένου για την εξακρίβωση του πλήρους ωραρίου και τον υπολογισμό του καταβαλλόμενου ποσού
Σε κάθε περίπτωση, η υπηρεσία ΚΠΑ2 είναι αρμόδια να ζητήσει οποιοδήποτε επιπλέον δικαιολογητικό έγγραφο κρίνεται απαραίτητο για την έκδοση της απόφασης.
- Ποσό παροχής - Ασφάλιση
Ανάλογα με την απασχόληση της/του αρχικής/-ού δικαιούχου κατά τη διάρκεια του εξαμήνου που προηγείται της άδειας κυοφορίας, το ύψος του μηνιαίου επιδόματος ισούται:
- με τον εκάστοτε ισχύοντα κατώτατο μισθό για περιπτώσεις πλήρους απασχόλησης (ήτοι 40 ωρών εβδομαδιαίως ή και μικρότερων ωραρίων πλήρους απασχόλησης σύμφωνα με το άρθρ. 55 παρ. 1 του ν. 4808/2021)
- με το ήμισυ του εκάστοτε ισχύοντος κατώτατου μισθού για περιπτώσεις μερικής/εκ περιτροπής απασχόλησης, δηλαδή απασχόλησης:
-μέχρι και τέσσερις (4) ώρες ημερησίως ή μέχρι και δεκατρείς (13) ημέρες τον μήνα κατά μέσο όρο, για εργασίες κατά τις οποίες ως πλήρης ορίζεται η εργασία 40 ωρών εβδομαδιαίως
-τόσων ωρών ημερησίως ή τόσων ημερών μηνιαίως κατά μέσο όρο, όπως αυτές προκύπτουν κατ’ αναλογία των ωρών/ημερών του παραπάνω σημείου, στην περίπτωση που με συμβάσεις εργασίας (συλλογικές ή ατομικές) ή διαιτητικές αποφάσεις εφαρμόζονται μικρότερα ωράρια πλήρους απασχόλησης ημερησίως και εβδομαδιαίως.
Καταβάλλονται επίσης Δώρα Εορτών & Επίδομα Αδείας βάσει των προαναφερόμενων ποσών.
Ο χρόνος της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στον κλάδο κύριας σύνταξης και ασθένειας του οικείου ασφαλιστικού φορέα, καθώς επίσης και στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης, οι δε προβλεπόμενες εισφορές υπολογίζονται επί του κατά περίπτωση αναφερόμενου ποσού, από το οποίο η Δ.ΥΠ.Α. παρακρατεί την προβλεπόμενη εισφορά της ασφαλισμένης και την αποδίδει στους αρμόδιους φορείς, μαζί με την προβλεπόμενη εργοδοτική εισφορά που βαρύνει τη Δ.ΥΠ.Α.
Σε περίπτωση μεταβίβασης τμήματος της άδειας/παροχής προς τον πατέρα, καταβάλλεται σε αυτόν το ποσό το οποίο θα ελάμβανε η εργαζόμενη μητέρα με βάση το δικό της εργασιακό καθεστώς (πλήρους & μερικής απασχόλησης) και εάν είναι μισθωτός ασφαλίζεται στους ανωτέρω κλάδους, ενώ αν είναι μη μισθωτός επιδοτείται με τον μικτό νομοθετημένο κατώτατο μισθό χωρίς παρακράτηση ασφαλιστικών εισφορών, και δεν καταβάλλονται δώρα εορτών και επίδομα αδείας.
- Διακοπή
Η παροχή διακόπτεται για τους εξής λόγους:
α) λήξη με οποιονδήποτε τρόπο της εργασιακής σχέσης με βάση την οποία η/ο δικαιούχος αιτήθηκε και έλαβε την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας, εκτός εάν συναφθεί συνεχόμενα από τη λύση της προηγούμενης εργασιακής σχέσης νέα σύμβαση εργασίας με οποιονδήποτε εργοδότη (ήτοι παράταση ή ανανέωση σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου με τον ίδιον εργοδότη ή πρόσληψη σε νέο εργοδότη), και συνεχίσει να λαμβάνει την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας, με την υποχρέωση υποβολής νέας βεβαίωσης εργοδότη για το υπολειπόμενο χρονικό διάστημα, ή
β) υποβολή σχετικού αιτήματος από την/τον δικαιούχο λόγω διακοπής της ειδικής άδειας ή για οιονδήποτε άλλο λόγο, ή
γ) διαπίστωση απασχόλησης της/του δικαιούχου στον εργοδότη, από τον οποίο έλαβε την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας. Στην περίπτωση αυτή, η ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας διακόπτεται από την πρώτη του μηνός κατά τον οποίο διενεργήθηκε ο έλεγχος και εφεξής.
δ) πρόσληψη και απασχόληση σε νέο εργοδότη κατά τη διάρκεια της ειδικής παροχής.
Η παροχή ΔΕΝ διακόπτεται σε περίπτωση ασθένειας, παρά μόνο στην περίπτωση λήψης νέας άδειας κυοφορίας -λοχείας για έτερο τέκνο.
Σε περίπτωση μεταβίβασης της παροχής α) σε μισθωτό πατέρα/έτερο γονέα, αυτή διακόπτεται για τους ανωτέρω λόγους β) σε μη μισθωτό, για τους σχετικούς λόγους που αφορούν στην εν λόγω κατηγορία.
Στην περίπτωση διακοπής της επιδότησης του πατέρα, εάν η μητέρα συνεχίζει να πληροί τις προϋποθέσεις, δύναται να αιτηθεί την επαναχορήγηση του υπολοίπου σε αυτήν εντός προθεσμίας 60 ημερών από την έναρξη του νέου διαστήματος της άδειάς της.
Επιπλέον, σε κάθε περίπτωση η επιδότηση του πατέρα διακόπτεται, εάν παύσει η ίδια η μητέρα να είναι δικαιούχος της παροχής σύμφωνα με τα ως άνω.
Σε περίπτωση διακοπής της επιδότησης για κάποιον από τους παραπάνω λόγους, η επιδότηση δεν δύναται να συνεχιστεί.
- Αλλαγή ιδιότητας από μισθωτή σε μη μισθωτή
Σε περίπτωση αλλαγής ιδιότητας από μισθωτή σε μη μισθωτή, στις εξής περιπτώσεις:
α) παράλληλης ιδιότητας μισθωτής και μη μισθωτής πριν από τη χορήγηση της ειδικής άδειας, λήψης της παροχής με την ιδιότητα της μισθωτής ως προβλέπεται, και απώλειας της μισθωτής ιδιότητας διαρκούσης της επιδότησης, &
β) μισθωτής ιδιότητας αποκλειστικά πριν από τη χορήγηση της ειδικής άδειας, λήψης της παροχής με την ιδιότητα της μισθωτής, απώλεια της μισθωτής ιδιότητας διαρκούσης της παροχής και απόκτησης συνεχόμενα μη μισθωτής ιδιότητας (ήτοι μετάπτωση από την ιδιότητα της μισθωτής στην ιδιότητα της μη μισθωτής)
προβλέπεται η επιδότηση της ασφ/νης ως μη μισθωτής για το υπολειπόμενο χρονικό διάστημα του 9μήνου, εφόσον υποβληθεί σχετικό αίτημα προς τη ΔΥΠΑ εντός δύο (2) μηνών από την επομένη της απώλειας της μισθωτής ιδιότητας.
Στις ως άνω περιπτώσεις διατηρείται και το δικαίωμα της μεταβίβασης τμήματος της άδειας & της παροχής στον πατέρα ή τον άλλο γονέα.
- Νομικό πλαίσιο
- Άρθ. 228 & 228Α π.δ. 80/2022, ως ισχύει
- Yπ’ αρ. 39686/10.07.2024 ΚΥΑ (ΦΕΚ 4099/Β΄/12.07.2024), ως ισχύει
- Υπ' αρ. 47360/09.05.2023 ΥΑ (ΦΕΚ 3104/Β΄/10.05.2023)
- Δικαιούχοι – Προϋποθέσεις
- Μη μισθωτές (ελεύθερες επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενες, αγρότισσες)
- Γενικά - Προϋποθέσεις
Οι μητέρες ασφαλισμένες στον e- ΕΦΚΑ (φυσικές, τεκμαιρόμενες του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα, που αποκτούν τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, και οι θετές που υιοθετούν τέκνο, από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια και έως την ηλικία των οκτώ (8) ετών) που εργάζονται ως ελεύθερες επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενες ή αγρότισσες, όπως προκύπτει από το ασφαλιστικό τους καθεστώς, δικαιούνται την ειδική παροχή προστασίας μητρότητας, για χρονικό διάστημα εννέα (9) μηνών. Δικαιούχοι της εν λόγω παροχής είναι και οι ομόφυλοι σύζυγοι που υιοθετούν τέκνο, σύμφωνα με την κοινή δήλωσή τους στον e-ΕΦΚΑ. Το δικαίωμα στην επιδότηση θεμελιώνεται για τις/τους ασφαλισμένες/-ους με ημερομηνία απόκτησης τέκνου από τις 24.09.2023 κι εξής.
Απαραίτητες προϋποθέσεις για τη χορήγηση της εν λόγω παροχής είναι:
- Η λήψη του επιδόματος μητρότητας αυτοαπασχολούμενων του e-ΕΦΚΑ , ή σε περίπτωση υιοθεσίας η «ένταξη του παιδιού στην οικογένεια», ή η δημοσίευση τελεσίδικης δικαστικής απόφασης υιοθεσίας της ημεδαπής ή αναγνώρισης αλλοδαπής απόφασης υιοθεσίας.
- Η ασφαλιστική ενημερότητα της δικαιούχου κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης και κατά το χρονικό διάστημα λήψης της παροχής.
Σημειώνεται ότι οι ασφαλισμένες οι οποίες εξ αρχής από τη χορήγηση της ειδικής άδειας έχουν παράλληλα και τις δύο ιδιότητες της μη μισθωτής και της μισθωτής (με εξαρτημένη σχέση εργασίας ή με σύμβαση έμμισθης εντολής) εντάσσονται στην οικεία παροχή με την ιδιότητα της μισθωτής ή έμμισθης, ανεξαρτήτως εάν έχουν λάβει παροχές μητρότητας ως μη μισθωτές από τον ασφαλιστικό τους φορέα.
- Μεταβίβαση τμήματος της Ειδικής Άδειας & Παροχής Προστασίας της Μητρότητας στον πατέρα
Οι δικαιούχοι μητέρες δικαιούνται να μεταβιβάσουν έως επτά (7) μήνες από την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας στον πατέρα (φυσικό, θετό ή με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας), ανεξαρτήτως αν αυτός εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας στον ιδιωτικό τομέα ή με έμμισθη εντολή, ή είναι ελεύθερος επαγγελματίας, αυτοαπασχολούμενος ή αγρότης, υπό τις εξής προϋποθέσεις:
- Να έχουν κάνει οι ίδιες χρήση προηγουμένως τουλάχιστον των δύο (2) πρώτων μηνών της παροχής, &
- Οι γονείς στους οποίους μεταβιβάζεται το δικαίωμα να πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις βάσει του δικού τους εργασιακού καθεστώτος.
- Διαδικασία και προθεσμία υποβολής της αίτησης – Παραλαβή απόφασης
Η αίτηση υποβάλλεται μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών παροχών μητρότητας-γονεϊκότητας της ΔΥΠΑ στον εξής σύνδεσμο: https://parentalbenefits.dypa.gov.gr/app/pbnf/r/opsm/esrv/login?sr=02
οποτεδήποτε εντός δύο (2) μηνών από την επομένη της καταβολής (πίστωσης) του επιδόματος μητρότητας του οικείου ασφαλιστικού φορέα.
Ειδικά για τις θετές μητέρες/θετούς δικαιούχους γονείς, η αίτηση υποβάλλεται εντός δύο (2) μηνών από την επομένη της ένταξης του παιδιού στην οικογένεια ή της τελεσιδικίας της δικαστικής απόφασης της αλλοδαπής ή της ημεδαπής.
Για τις ασφαλισμένες που έχουν γεννήσει από 24.09.2023 έως την 18.04.2024, ημ/νία δημοσίευσης της σχετικής ΚΥΑ, και δεν έχουν υποβάλει την αίτηση στη Δ.ΥΠ.Α., η προθεσμία υποβολής αυτής ορίζεται κατ’ εξαίρεση σε δύο (2) μήνες από την 18.04.2024, και όχι από την καταβολή του επιδόματος μητρότητας του e-ΕΦΚΑ.
Ως ημ/νία έναρξης της παροχής ορίζεται η πρώτη (1η) του επόμενου ημερολογιακού μήνα της υποβολής της αίτησης. Επομένως, εάν π.χ. η αίτηση υποβληθεί στις 22.04.2024, ως ημ/νία έναρξης της παροχής θα δηλωθεί στο σχετικό πεδίο η 1η.5.2024. Βάσει αυτής της ημ/νίας έναρξης θα δηλωθούν και τα διαστήματα σε περίπτωση μεταβίβασης μέρους του δικαιώματος προς τον πατέρα, εφόσον, βέβαια η μητέρα μη μισθωτή κάνει χρήση η ίδια τουλάχιστον των 2 πρώτων μηνών της παροχή (π.χ. 1.5.2024-30.6.2024) ως ορίζεται στη σχετική ΚΥΑ.
- Απαραίτητα στοιχεία/δικαιολογητικά για την επιδότηση
Τα απαραίτητα στοιχεία για την επιδότηση είναι τα εξής:
• Η καταβολή/πίστωση του επιδόματος μητρότητας του e-ΕΦΚΑ/οικείου ασφαλιστικού φορέα, υποχρεωτικά για φυσικές και τεκμαιρόμενες μητέρες,
• Ασφαλιστική ενημερότητα σε ισχύ.
Σημειώνεται ότι τα ανωτέρω στοιχεία αντλούνται αυτεπάγγελτα μέσω διαλειτουργικότητας με τον e-ΕΦΚΑ/οικείο ασφαλιστικό φορέα, επομένως η επισύναψη των σχετικών Βεβαιώσεων απαιτείται μόνο στην περίπτωση που η ηλεκτρονική άντληση δεν είναι δυνατή.
Ειδικά για θετούς γονείς απαιτείται υποχρεωτικά η επισύναψη ενός εκ των κάτωθι δικαιολογητικών υιοθεσίας:
α) Βεβαίωση Τοποθέτησης Ανηλίκου σε Θετή Οικογένεια, εκδοθείσα από τον αρμόδιο φορέα εποπτείας της υιοθεσίας, μέσω της οποίας αποδεικνύεται η ημερομηνία ένταξης του θετού τέκνου στην οικογένεια, ή
β) Συμβολαιογραφικό έγγραφο που έχει συναφθεί μεταξύ θετής μητέρας/θετού γονέα με τους φυσικούς γονείς του παιδιού, στις περιπτώσεις της φυσικής παράδοσης του παιδιού για φροντίδα και ανατροφή με σκοπό την υιοθεσία από τους φυσικούς γονείς προς τη θετή μητέρα/τον θετό γονέα, ή
γ) Αποδεικτικό της ημερομηνίας, κατά την οποία καθίσταται τελεσίδικη η δικαστική απόφαση που αναγνωρίζει αλλοδαπή απόφαση υιοθεσίας, ή
δ) Τελεσίδικη δικαστική απόφαση υιοθεσίας της ημεδαπής.
- Ποσό παροχής
Το καταβαλλόμενο ποσό ισούται μηνιαίως με τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό.
- Διακοπή
Η παροχή διακόπτεται σε περίπτωση που κατά τη διάρκεια χορήγησής της η ασφαλισμένη α) απωλέσει την επαγγελματική της ιδιότητα, ή β) δεν είναι ασφαλιστικά ενήμερη, ή γ) αναλάβει μισθωτή εργασία, ή δ) υποβάλλει σχετικό αίτημα.
Σε περίπτωση που η ασφαλισμένη εξοφλήσει τις οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές, δύναται να αιτηθεί ηλεκτρονικά την επαναχορήγηση της παροχής αναδρομικά από τον μήνα που διεκόπη. Σε κάθε περίπτωση, το συνολικό διάστημα καταβολής της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας, κατόπιν ετεροχρονισμένης εξόφλησης των ασφαλιστικών εισφορών, δεν μπορεί να υπερβεί τους δώδεκα (12) μήνες.
- Νομικό πλαίσιο
Άρθρο 151 του ν. 5078/2023 (ΦΕΚ Α' 211), ως ισχύει
- Γενικά - Προϋποθέσεις